Chody koni

Wyróżniamy trzy podstawowe chody konia: stęp, kłus, galop.

Stęp - chód czterotaktowy. Przynajmniej dwie kończyny mają równocześnie kontakt z podłożem. Kolejność stawiania nóg w stępie: pierwsza rusza tylna noga, za nią noga przednia po tej samej stronie. Za nią następuje druga noga tylna i na końcu noga przednia po tej samej stronie.

Wyróżniamy:

 Stęp zebrany -   Ślady tylnych kopyt nie sięgają przednich lub je pokrywają.
Praca kończyn w stępie zebranym jest bardzo energiczna.
Krok jest krótszy niż w stępie pośrednim, ale bardziej wyniosły.

   Stęp Pośredni - Ślady tylnych kopyt nieco przekreślają ślady przednich.
 Koń kroczy energicznie, lecz spokojnie, wyraźnie zaznaczonymi krokami.

 Stęp wyciągnięty -    Koń porusza się maksymalnie wyciągniętym krokiem,
 ślady tylnych kopyt wyraźnie przekraczają ślady przednich kopyt.

    Stęp swobodny - Zwany również stępem na długiej wodzy, ponieważ jeździec
 pozwala koniowi swobodnie wyciągnąć szyję i obniżyć głowę.
Stosowany jest podczas przerwy w pracy.

Stęp hiszpański -W tym stępie koń podnosi wysoko nogi. Jak sama nazwa wskazuje,
pochodzi on z Hiszpanii. Nauka tego chodu zaczyna się na ziemi, kiedy
 to jeździec delikatnie "łaskocząc" konia po przednich nogach batem,
zachęca zwierzę do wysokiego ich podnoszenia. Jeździec powinien
 dawać wtedy specjalną komendę, jak np. "noga", lub "nóżka"
 i nagradzać konia sowicie za każdym razem, gdy podniesie on
wysoko nogę. Jest to ćwiczenie bardzo męczące dla konia
 i ogólnie nie poprawia jego kondycji fizycznej. 

Kłus - chód dwutaktowy. Kończyny przekątnej pary nóg jednocześnie dotykają podłoża. Kłus ćwiczebny - jeździec jedzie, nie unosząc się w siodle. Kłus anglezowany - jeździec na przemian unosi się i opada w siodło. Kolejność stawiania nóg w kłusie: lewa tylna noga i prawa przednia odbijają się jednocześnie od ziemi. W tym momencie druga para nóg po przekątnej znajduje się w powietrzu.

 Istnieją cztery rodzaje kłusa wykonywanego przez konia:

Kłus roboczy – naturalny chód konia,
w którym koń porusza się rytmicznie
 i w równowadze, nie wkładając w to większego wysiłku;
 
 Kłus pośredni  – nieco szybszy od kłusa roboczego
 i wymagający od konia niezacznego
wydłużenia, stosowany jest najczęściej jako jeden
z elementów ujeżdżania konia;

    Kłus wyciągnięty – przy każdym kroku koń m
aksymalnie wyciąga kończyny, chód ten wykonuje
 się jedynie podczas pracy na ujeżdżalni;

    Kłus zebrany – koń porusza się z podstawionym zadem,
 wykroki są mniej obszerne, lecz bardziej efektowne i sprężyste niż w kłusie pośrednim.

Wyróżnia się trzy rodzaje jazdy kłusem:

Kłus anglezowany -, stosowany najczęściej
 – jeździec rytmicznie podnosi ciało z siodła co
drugi takt czyli w momencie, gdy para nóg
("zewnętrzna") przednia i ("wewnętrzna") tylna przesuwa się do przodu;
  
 Kłus ćwiczebny - (wysiadywany) stosowany,
 gdy chcemy zyskać większą kontrolę nad koniem
 i użyć precyzyjnych pomocy. W kłusie ćwiczebnym
jeździec nie unosi się w siodle. Stosowany jest przede
 wszystkim przy wykonywaniu wolt, półwolt i innych
 ćwiczeń oraz przy zmianach chodu konia;
    

Kłus w półsiadze - który polega na lekkim podniesieniu pośladków
 z siodła i pochyleniu tułowia, przy silniejszym (ale nie nadmiernym)
 oparciu w strzemionach – stosowany jest rzadziej, głównie jako
ćwiczenie i w niektórych sytuacjach jazdy terenowej.

W jeździe w stylu western jeździ się przeważnie kłusem
ćwiczebnym. Spowodowane jest to budową siodła,
które w trakcie anglezowania lub robienia półsiadu
nie zapewnia takiej stabilności jak siodło klasyczne,
lecz powoduje, że wysiadywanie jest wygodne i przyjemne.

Galop - chód trzytaktowy. Kolejność stawiania kończyn przy galopie w prawo: lewa tylna, prawa tylna i lewa przednia, prawa przednia, po czym następuje moment, gdy wszystkie cztery kończyny znajdują się w powietrzu.

 Rozróżniamy następujące tempa galopu :

Galop roboczy - Jest to galop w naturalnym rytmie konia; równomierny
 i rytmiczny; stosowany w dyscyplinie ujeżdżenia
podczas wykonywania większości figur na czworoboku np. wolty i ciągi.

  Galop pośredni - Zmusza konia do wzmożonej pracy grzbietem
oraz zwiększenia stopnia uginania i prostowania
tylnych kończyn. Tempo równomierne wynosi 340-350 m/minut.

    Galop zebrany - Zwolniony do minimum. Dzięki maksymalnemu podstawieniu
 zadu środek ciężkości przesuwa się do tyłu. Szyja jest wygięta, wysoko
podniesiona, czoło pionowo. Galop zebrany wymaga od konia gibkości
i dobrego wytrenowania.
Chód ten bardzo obciąża stawy skokowe, nie należy
go więc nadużywać. W ujeżdżeniu na czworoboku
 stosowany przy wykonywaniu np. półpiruetów i piruetów.

Galop wyciągnięty - Koń wydłuża nogi na tyle, na ile pozwala mu budowa jego ciała.
 Ruchy są bardziej wyciągnięte niż w galopie pośrednim.
Tempo wynosi ok. 550 m/min.

Galop wyścigowy - ...

Cwał  - jest najszybszym chodem, podobnym do galopu, czterotaktowym. Kończyny pracujące w parze nie dotykają podłoża równocześnie, tylna ląduje trochę wcześniej niż poprzednia, dając zatem cztery takty. Zarówno w galopie, jak i w cwale, koń może zmienić prowadząc przednią kończynę. 

Istnieją także konie o chodach specjalnych. Niektóre z nich są do nauczenia, jednak zajmuje to sporo czasu.

 Inochód - to odmiana kłusa. Charakteryzuje się tym że koń nie stawia nóg parami po przekątnej, ale stronami, czyli przednia i tylna lewa, potem przednia i tylna prawa. Koniowi jest wtedy ciężko utrzymać równowagę, zatem jego kroki są wtedy krótki, ale szybkie.

 Trawers - koń porusza się do przodu z ciałem ustawionym ukośnie. Kopyta pozostawiają trzy linie śladów: linia wewnętrzna zrobiona przez lewą tylną nogę, linia środkowa przez lewą przednią i prawą tylna (następującymi po sobie), linia zewnętrzna po prawej przedniej.
 Pasaż - jest to wolny, zebrany kłus, w którym koń wykonuje bardzo wysokie kroki. 

 Piaf - jest to kłus wykonywany w miejscu, przy bardzo silnym zebraniu konia. Tu koń również 

wykonuje wysokie kroki.
 Kontragalop - w zasadzie nie jest chodem specjalnym, tylko galopem "ze złej nogi". Koń galopując w lewo galopuje z prawej nogi. Kontrgalop często jest wykonywany na konkursach ujeżdżenia.